Wąwóz Kraków - jaskinie 2006



   W 2006 r., na podstawie zezwolenia TPN, Krakowski Klub Taternictwa Jaskiniowego kontynuował działania eksploracyjno-dokumentacyjne w Wąwozie Kraków. Efektem jest zinwentaryzowanie jedenastu niewielkich obiektów. Oprócz niżej podpisanego, w pracach terenowych udział wzięli: Joanna Ślusarczyk, Jarosław Matras, Mirosław Pindel, Michał Pawlikowski, Katarzyna Puchowska, Marcin Czart i Marcin Kubarek.
Upłazkowe Turnie widzine z południowego zachodu Zakosiste skały od pólnocnego wschodu.
A- Schron z Watrą, B-C-Jaskinia Zakosista, D-schron przy Zakosistej
1   Rura przy Oknie

Wysokość:ok. 1200 i 1210 m npm
Wysokość nad dnem wąwozu:ok. 60 i 70 m.
Długość: 25 m
Deniwelacja: 10,6 m


Pomiary: J. Nowak; 2006 r.
Położenie:
na lewym orograficznie zboczu dolnej części Wąwozu Kraków. Dojście jak do Jaskini pod Oknem. Z jej otworu należy się wspiąć do Okna Krakowskiego, a następnie kilka metrów do góry do widocznego otworu w ścianie (razem kilkanaście metrów, III). Dojście do górnego otworu jak do Okna Krakowskiego. Z górnego otworu Okna należy górą obejść grzędę z otworem dolnym Rury i zejść żlebem za nim. W rozszerzeniu żlebu należy strawersować w lewo na trawiastą półkę, na której znajduje się otwór (trudny do zlokalizowania).
Opis:
Za przewieszonym otworem dolnym korytarz rozwidla się na dwie odnogi. Dolna początkowo stromo, a dalej coraz łagodniej wznosi się aż do zwężenia, za którym szczelina staje się wyższa. Górny korytarz zaczyna się 4-metrowym kominem (III), za którym korytarz wznosi się do górnego otworu. Cała jaskinia rozwinęła się na jednej, rozmytej szczelinie. Spąg skalny, w głębi sucha zwietrzelina i glina ze skorupkami ślimaków i odchodami nietoperzy. Nacieki tworzą grzybki i mleko wapienne. Światło odbite nie dociera tylko do końca dolnego korytarza. Przewiew wyczuwa się między otworami, tam korytarz suchy. Na końcu korytarza dolnego wilgotno. Przy otworach wegetują glony, porosty, mchy, wątrobowce i paprocie. Z fauny zaobserwowano pająki i ślimaki.

Historia poznania:
Zlokalizowany wcześniej otwór został osiągnięty przez J. Nowaka i M. Czarta 9 września 2006 r., wtedy też wykonano pomiary. Plan i przekrój: J. Nowak.

        
2   Schron przy Wielkiej Turni

Wysokość:ok. 1320 m npm
Wysokość nad dnem wąwozu:ok. 140 m
Długość: 3,5 m
Deniwelacja: 0,5 m


Pomiary: J. Nowak, J. Ślusarczyk; 2006 r.
Położenie:
na lewym or. zboczu dolnej części Wąwozu Kraków. Dojście jak do Jaskini Ciasnej. Spod jej otworu trawersujemy ścieżką w kierunku Wielkiej Turni. Po wyjściu z lasu i osiągnięciu żlebu przy turni podchodzimy nim ok. 30 m. W tym miejscu kończy się wąska grzęda schodząca z Wielkiej Turni. Otwór schroniska znajduje się u jej podstawy ok. 10 m wyżej.

Opis:
Schronisko tworzy obszerny otwór i wznoszący się za nim korytarzyk. Namulisko tworzy gleba, rumosz i glina. W głębi jest sucho i widno, na ścianach i spągu wegetują glony, mchy, paprocie i rośliny zielne, nad otworem rośnie wierzba.

Historia poznania:
Schron został zlokalizowany i zmierzony przez J. Nowaka i J. Ślusarczyk 9 lipca 2006 r. Nie stwierdzono śladów zwiedzania.

     
3   Schron nad Zakosistą

Wysokość:ok. 1310 m npm
Wysokość nad dnem wąwozu:ok. 100 m
Długość: 4,7 m
Deniwelacja: 3,6 m


Pomiary: J. Nowak, J. Ślusarczyk; 2006 r.
Położenie:
na lewym or. zboczu dolnej części Wąwozu Kraków. Dojście jak do Schronu przy Wielkiej Turni. Podchodząc żlebem od razu skręcamy w lewo na trawiaste wypłaszczenie i stajemy u podstawy turni z kominowatym zacięciem. Wspinając się ok. 20 m obok niego osiągamy otwór schronu

Opis:
Próżnię tworzy obszerny, stromo wznoszący się korytarz. Namulisko tworzy glina. Na ścianach nacieki grzybkowe. Wewnątrz sucho i widno. Na ścianach i spągu wegetują glony, porosty, mchy i paprocie w tym zanokcice. Z fauny zaobserwowano pająki.

Historia poznania:
Zlokalizowany wcześniej otwór został osiągnięty przez J. Nowaka i M. Pawlikowskiego 1 października 2006 r., wtedy też wykonano pomiary.

  
4   Lustrzany Korytarz

Wysokość:ok. 1530 m npm
Wysokość nad dnem wąwozu:ok. 360 m
Długość:15 m
Deniwelacja: 10,7 m


Pomiary: J. Nowak, J. Ślusarczyk; 2006 r.
Położenie:
na prawym or. zboczu Wąwozu Kraków, w ścianie Upłazkowej Turni. Z Rynku podchodzimy jak do Jaskini Jagnięcej aż do piarżyska opadającego z Upłazkowej Turni. Wzdłuż niego stromo podchodzimy do Upłazkowego Kotła, do miejsca, gdzie dalszą drogę zagradza pionowa ściana Turni. Stąd w lewo trawiasto-piarżystym zachodem do głębokiej nyży. Z niej należy się jeszcze wspiąć ok. 8 m (II-III) wzdłuż widocznej szczeliny.

Opis:
Za prostokątnym otworem znajduje się salka usłana materiałem skalnym. Na wprost otworu jest ślepa szczelina, natomiast główny korytarz prowadzi w prawo przez 1,5 m próg. Za nim korytarz stromo wznosi się do zwężenia, za którym staje się obszerną, skalną pochylnią. Jej dno stanowi "lustro", które w połączeniu z kruszyną ścian i stropu znacznie utrudnia zwiedzanie. Cała jaskinia powstała na szczelinie. Namulisko gruzowo-gliniaste, na ścianach - nacieki grzybkowe. Wewnątrz wilgotno, światło sięga do salki wstępnej, wyczuwa się przewiew. Przy otworze wegetują glony, mchy, porosty i paprocie, w tym zanokcica skalna. Stwierdzono muchówki, pająki i odchody nietoperzy.

Historia poznania:
Do wcześniej zlokalizowanego otworu wspięli się J. Nowak i M. Pindel 22 lipca 2006 r., jednak z powodu gwałtownej burzy nie spenetrowano jaskini. Ponownie otwór osiągnęli J. Nowak i J. Matras 26 sierpnia 2006 r. Wówczas w zwężeniu znajdował się zacisk utworzony przez zaklinowane kamienie. Podczas próby jego przejścia praktycznie cały, luźny jak się okazało, materiał skalny ruszył na przechodzącego zacisk. Tego samego dnia wykonano pomiary.

     
5   Tunel pod Upłazkowym Przechodem

Wysokość:ok. 1560 m npm
Wysokość nad dnem wąwozu:ok. 390 m
Długość:9 m
Deniwelacja: 4,5 m


Pomiary: J. Nowak, J. Matras; 2006 r.
Położenie:
na prawym or. zboczu Wąwozu Kraków, w ścianie Upłazkowej Turni. Dojście jak do Lustrzanego Korytarza. Od niego należy się wspiąć ok. 30 m wzdłuż trawiasto-skalnego zachodu (I-II). Przechód można też osiągnąć od Pisaniarskiego Żlebu. Otwory znajdują się tuż pod Przechodem.

Opis:
Otwór górny, z ekspozycją na żleb, opada pochyłym, nieobszernym korytarzem do niewielkiego rozszerzenia. Za nim w stropie otwiera się otwór drugi, a na końcu - trzeci. W szczelinowym schronisku jest sucho i widno. Na dnie zalega rumosz i gleba. Na ścianach zaobserwowano brekcję skalną. Przy otworach rosną mchy, porosty, paprocie i nieliczne rośliny zielne. Z fauny zaobserwowano ślimaki.

Historia poznania:
O tunelu wspomina W. Cywiński w przewodniku "Czerwone Wierchy" i ocenia jego długość na 10 m. Nie wiedząc o tym, otwór osiągnął M. Pindel 22 lipca 2006 r., jednak z powodu gwałtownej burzy nie spenetrował obiektu. Do otworów ponownie dotarli J. Nowak, J. Matras i J. Ślusarczyk 26 sierpnia 2006 r. Wówczas J. Nowak i J. Matras wykonali pomiary.

        
6   Szczelina za Ptakową Turnią

Wysokość:ok. 1400 m npm
Wysokość nad dnem wąwozu:ok. 220 m
Długość:3,5 m
Deniwelacja: +0,7 m


Pomiary: J. Nowak, 2006 r.
Położenie:
na prawym or. zboczu Wąwozu Kraków, w lewej or. ścianie ograniczającej Upłazkowy Kocioł. Z Rynku podchodzimy jak do Jaskini Jagnięcej aż do piarżyska opadającego z Upłazkowej Turni. Wzdłuż niego stromo podchodzimy do połowy wysokości i skręcamy w prawo pod widoczny z daleka, szczelinowy otwór schroniska. Aby go osiągnąć należy się wspiąć ok. 6 m (III).

Opis:
Za wąskim otworem znajduje się wysoka do 5 m szczelina. Na spągu zalega glina i gleba. Wewnątrz wilgotno, światło sięga do końca. W otworze rosną glony, mchy, porosty, trawy, turzyce, złożone i inne zielne. Faunę reprezentują muchówki, pająki, ślimaki i wije.

Historia poznania:
Otwór spenetrował i wykonał pomiary J. Nowak 27. 08. 2006 r.


  
7   Upłazkowa Koleba

Wysokość:ok. 1460 m npm
Wysokość nad dnem wąwozu:ok. 290 m
Długość:8,7 m
Deniwelacja: +2,7 m


Pomiary: J. Nowak i M. Pindel 23 lipca 2006 r.
Położenie:
na prawym or. zboczu Wąwozu Kraków, w ścianie Upłazkowej Turni. Z Rynku podchodzimy jak do Jaskini Jagnięcej aż do piarżyska opadającego z Upłazkowej Turni. Wzdłuż niego stromo podchodzimy do zwężenia Upłazkowego Kotła. W tym miejscu w lewo (or. w prawo) odchodzi stromy, wąski żleb prowadzący na Upłazkowe Wrótka. Wspinamy się nim do półki pod przewieszoną ścianą, a następnie wzdłuż szczeliny do widocznego już, dużego otworu schroniska (III).

Opis:
Za otworem wznosi się początkowo obszerny korytarz, który na końcu przechodzi w ciasne szczeliny. W jednej z nich uzyskano kontakt głosowy z nyżą powyżej. Namulisko gruzowo-glebowe. Wewnątrz jest sucho i widno. Na ścianach wegetują glony, mchy, porosty, paprocie i rośliny zielne. Stwierdzono pająki i muchówki.

Historia poznania:
Do wcześniej zlokalizowanego otworu wspięli się i wykonali pomiary J. Nowak i M. Pindel 23 lipca 2006 r.


        
8   Upłazkowa Szczelina

Wysokość:ok. 1490 m npm
Wysokość nad dnem wąwozu:ok. 320 m
Długość:6,8 m
Deniwelacja: 1 m


Pomiary: J. Nowak i M. Pindel 23 lipca 2006 r.
Położenie:
na prawym or. zboczu Wąwozu Kraków, w ścianie Upłazkowej Turni. Dojście jak do Upłazkowej Koleby. Od niej należy się wspiąć zachodem jeszcze ok. 30 m (I-II). Otwór znajduje się na jego dnie. Dojść do niego można też od Pisaniarskiego Żlebu przez Upłaziańskie Wrótka.

Opis:
Za ukośnym otworem szczelina dzieli się na opadający korytarzyk w prawo i skośną półkę w lewo. Całość jest widna, wilgotno jest tylko w głębi korytarzyka. Przy otworze wegetują glony, mchy, porosty, paprocie i rośliny zielne. Fauny nie stwierdzono.

Historia poznania:
Otwór osiągnęli i wykonali pomiary J. Nowak i M. Pindel 23 lipca 2006 r.


  
9   Mała Gawra

Wysokość:ok. 1305 m npm
Wysokość nad dnem wąwozu:ok. 130 m
Długość:6,4 m
Deniwelacja: 2,1m


Pomiary: J. Nowak i J. Ślusarczyk 26 listopada 2006 r.
Położenie:
na prawym or. zboczu dolnej części Wąwozu Kraków. Dojście jak do Gawry. Otwór znajduje się 5 metrów na prawo, u podstawy tej samej skały.

Opis:
Za ciasnym otworem opada wąski korytarzyk. W połowie jego długości odchodzi w prawo szersza, ale niska odnoga. Schronisko powstało na tej samej warstwie, co Gawra. Namulisko stanowi gruz, glina i gleba. Nacieki tworzy mleko wapienne. Wewnątrz jest wilgotno, światło odbite sięga prawie do końca, brak przewiewu. Przy otworze wegetują mchy, porosty, paprocie i rośliny zielne, wewnątrz - glony i porosty. Stwierdzono pająki, ślimaki i muchówki.

Historia poznania:
Otwór schroniska znalazła J. Ślusarczyk 30 września 2006 r. Pomiary wykonali J. Nowak i J. Ślusarczyk 26 listopada 2006 r.


  
10   Jaskinia nad Percią

Wysokość:ok. 1240 m npm
Wysokość nad dnem wąwozu:ok. 75 m
Długość:15 m
Deniwelacja: + 5,4 m


Pomiary: J. Nowak, J. Ślusarczyk; 4 listopada 2006 r.
Położenie:
na prawym or. zboczu dolnej części Wąwozu Kraków. Dojście jak do Jaskini przy Perci. Otwór znajduje się 20 m wyżej, na rogu tej samej skały. Aby go osiągnąć należy zjechać z jej szczytu.

Opis:
Za otworem znajduje się szczelinowa salka. Na jej przedłużeniu, za 2 m progiem wznosi się korytarz przechodzący w coraz ciaśniejszą, poziomą rurę. Namulisko gruzowo-gliniaste. Nacieki tworzą grzybki, polewy i mleko wapienne, które w drugiej połowie jaskini zajmują cały przekrój korytarza. W głębi wilgotno i ciemno. W otworze wegetują mchy, porosty, paprocie, rośliny zielne oraz niewielkie drzewko - prawdopodobnie jarzębina, wewnątrz - glony i porosty. Stwierdzono pająki (w tym Meta sp.), kosarze, ślimaki, muchówki oraz motyle Scoliopterix libatrix i Inachis io, oraz odchody nietoperzy. Na końcu leżą kości długie średniego ssaka.

Historia poznania:
Zlokalizowany wcześniej otwór osiągnął zjazdem J. Nowak 22 października 2006 r. Pomiary wykonali J. Nowak i J. Ślusarczyk 4 listopada 2006 r.


           
11   Schron za Smoczą Jamą

Wysokość:ok. 1110 m npm
Wysokość nad dnem wąwozu:ok. 35 m
Długość:3 m
Deniwelacja: -


Szkic: J. Nowak; 2 grudnia 2006 r.
Położenie:
na prawym or. zboczu dolnej części Wąwozu Kraków. Dojście jak do Smoczej Jamy. Od górnego otworu kierujemy się nad krawędź skały, u podstawy której znajduje się Schron przy Smoczej Jamie. Otwór osiągamy po 8-10 m zjazdu z największego świerka, należy wykonać wahadło w prawo.

Opis:
Za obszernym, soczewkowatym otworem nyża przechodzi w krótki korytarzyk o skalnym dnie. Wewnątrz jest sucho i widno. Przy otworze rosną mchy i porosty. Fauny nie stwierdzono.

Historia poznania:
Do otworu dotarł J. Nowak 2 grudnia 2006 r.


Literatura
  • Cywiński W. 1996. Czerwone Wierchy. Tatry. Przewodnik szczegółowy. Wydawnictwo Górskie. Poronin 3: 1-220.
  • Grodzicki J. 1994. Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Jaskinie Wąwozu Kraków. Warszawa. 5: 1-252.
  • Grodzicki J. 2004. Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Uzupełnienia. Warszawa. 11: 1-204.


Artykuł opublikowany w Jaskiniach 45.

Napisz do autora:

Jakub Nowak





Zobacz także :
Wąwóz Kraków - jaskinie 2005
Eksploracja w rejonie dziurawe - twarda ściana 2003
Coraz bardziej Dziurawe (odkrycia w rejonie Dziurawego w Tatrach)